Kitap Kokusu Neden Hoşumuza Gider?
Hiç düşündük mü kitap kokusu neden çoğumuzun hoşuna gider?
Belki okuduğumuz kitaplar karakterimizi şekillendirdiğindendir.
Belki kendimizden bir şeyler buluruz o satırlarda.
Belki bu, sayfaları değil de bedenimizi, benliğimizi koklayışımızdır.
O kendine has koku annemizin, babamızın veya ninemizin kitap okuyuşunu anımsatır bizlere…
Kırmızı Başlıklı Kız, Kaşağı, Denizler Altında 20 Bin Fersah, 80 Günde Devri Alem…
Agatha Christie ile polisiye maceralara daldığımız anlar canlanıverir gözümüzde. Maceracı yanımızı koklarız.
Tolstoy’un klasikleri burnumuzda tütüverir bir kitap kokusuyla…
Stephan King’ in satırlarında korkunun iliklerimize işlediği anlar kokar buram buram. Korkularımızı duyumsarız.
Duyguların her hali kıymetli değil mi sonuçta?
Nasıl ki bir müzik bizi ışık hızında geçmişe ışınlayabiliyorsa bir koku da diyar diyar gezdirir bir anda.
Ya da bir yemeğin tadını sevmemizin bir nedeni de o yemekle ilişkilendirdiğimiz güzel bir anımızdır. Misal ben çocukken bayram kahvaltılarının vazgeçilmezi kıymalı pideydi. O sebepten hala çok severim kendilerini. Bir de annemin pazarları ikindi çayının yanına yaptığı peynirli poğaçası…
Ama gel gelelim elimize aldığımız kitabın kokusunu içimize derin derin çekmemizin tek sebebi bu duygusal bağlantılar değilmiş.
Yapılan son çalışmalar kitap kokusunu sevmenin bilimsel sebebini de izah etmiş.
Açıklamaya göre; öncelikle kitap kokusunu oluşturan üç etken sıralanmış; mürekkep, kâğıt ve ciltlemek için kullanılan yapıştırıcı. Bu üç koku birbirine karıştığı zaman, hele de üzerinden zaman geçtikçe ve bu kokular birbiriyle iyice özdeşleştikçe VOC (Volatile Organic Compounds) şeklinde kısaltılan uçucu organik bileşikler ortaya çıkarıyormuş. Bunlar da zamanla etrafa tatlımsı bir koku yayıyormuş.
Kitaplarımız çoğu zaman eskidikçe sararır ya…
Yıllanmış şarap misali kitapların üzerinden ne kadar zaman geçerse kâğıdın yapısında bulunan selüloz ve lignin aradan geçen zamanda bozuluyor, bu bozulma sonucunda benzaldehit, etil hekzanol, toluen ve etil benzen gibi çok sayıda yeni organik bileşik ortaya çıkıyor ve bu bileşikler zamanla hoşumuza giden o tatlı kokuları yayıyormuş.
Toluen ve etil benzen vanilyamsı bir koku yayarken benzaldehit ve furfural bileşikleri de bademi andıran bir koku salıyormuş. Etil hekzanolın kokusu ise çiçeği anımsatıyormuş.
Hülasa burada kokunun yoğunluğunu belirleyen etken, kimyasal karışımın yanı sıra kitabın yaşı diyebiliriz.
Son olarak 2017 yılında yapılan bir çalışmadan sizleri haberdar edeyim,
Bu çalışmada yaklaşık 80 kişilik bir gruba ne olduğunu bilmedikleri şeyler koklatılmış ve kokuları tahmin etmeleri istenmiş.
Katılımcıların çoğu koklatılan maddelerin arasında yer alan eski kitapları en çok ‘çikolataya’ benzetmiş. İkinci tahminleri ise kahve olmuş.
İlginç değil mi?
Çikolata artı kahve...
Gel de kitap kokusunu sevme…
Ben çikolata ve kahve eşliğinde kitap okumaya gidiyorum
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio